Ρατσισμός είναι η αντίληψη ότι οι άνθρωποι δεν είναι όλοι ίσοι μεταξύ τους, αλλά διαχωρίζονται σε ανώτερους και κατώτερους, διακρινόμενοι είτε από το χρώμα του δέρματος, είτε από την εθνικότητα, είτε από τη θρησκεία κλπ. Το πιο συνηθισμένο είδoς ρατσισμού, και αυτό που έχει δώσει την αρχική ονομασία στην λέξη, ιταλ. ("ράτσα") razza = φυλή), είναι ο φυλετικός ρατσισμός.
Οι φυλετικοί ρατσιστές πιστεύουν σε βιολογικές διαφορές μεταξύ των φυλών, βάσει των οποίων και προσδιορίζουν αυτές σε ανώτερες και κατώτερες. Έτσι, με την θεωρία αυτή υποστηρίζουν ότι η φυλή με συγκεκριμένα (ανώτερα) εξωτερικά ή ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά, έχει το δικαίωμα να θεωρεί εαυτόν της ανώτερη από τις άλλες.
Ρατσισμός είναι να θεωρούμε κάποιους ανθρώπους ως κατώτερους ή ακόμη και άξιους περιφρόνησης, λόγω της φυλετικής ή εθνικής τους καταγωγής. Είναι μια συμπεριφορά που παρουσιάζουν οι κοινωνίες και είναι ένα διαχρονικό φαινόμενο. Ρατσισμός σημαίνει καχυποψία ακόμα και περιφρόνηση απέναντι στα άτομα που έχουν διαφορετικά φυσικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά από ό,τι οι άλλοι άνθρωποι. Η λέξη αυτή χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις πράξεις μιας ομάδας ανθρώπων εναντίον μίας άλλης ομάδας.
Τα είδη του διακρίνονται σε:
1 Φυλετικό Ρατσισμό: Εξωτερική Εμφάνιση, Χρώμα, μετανάστες
2. Κοινωνικό Ρατσισμό: Άστεγοι, Ηλικία, Οικονομική & Κοινωνική Θέση, Θρησκεία, Μειονότητες, Ομοφυλοφιλία, Ναρκωτικά, Ασθένειες, ΑμΕΑ
3. Θεσμικό Ρατσισμό
Ελληνική περίπτωση
Στην Ελλάδα παρατηρούνται όλα τα είδη ρατσισμού. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε μείωση του ποσοστού εμφάνισης του. Δυστυχώς όμως δεν κράτησε για πολύ. Σήμερα ο φυλετικός ρατσισμός εκφράζεται ολοένα και πιο έντονα. Η αιτία αυτού βασίζεται στο γεγονός ότι η Ελλάδα έχει φτάσει και "φιλοξενεί" περισσότερους μετανάστες από όσο βαστά η τσέπη των Ελλήνων. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι ο Έλληνας φορολογείτε για την "διάσωση" της χώρας, ο αλλοδαπός όχι. Ο Έλληνας που δεν είναι ασφαλισμένος, θα πληρώσει το νοσοκομείο, εάν όμως δηλώσει ξένο όνομα, θα τον εξυπηρετήσουν δωρεάν. Γιατί; Ο Έλληνας θα φορολογηθεί, θα υπηρετήσει στο στρατό, ενώ ο αλλοδαπός όχι. Υπάρχουν και άλλα πλεονεκτήματα όταν είσαι μετανάστης στην Ελλάδα, αλλά σκοπός του άρθρου δεν είναι ποια είναι τα πλεονεκτήματα, αλλά ποιος ευθύνεται γι' αυτά, αυξάνοντας έντονα το χάσμα ρατσισμού στην χώρα μας.
Το πρόβλημα δεν είναι οι μετανάστες
Ως σώφρονες άνθρωποι, αξίζει να έχουμε στο μυαλό μας ότι δεν φταίει κανένας αλλοδαπός γι' αυτή την κατάσταση. Στην πραγματικότητα, οι μετανάστες είναι άνθρωποι οι οποίοι έψαξαν σε ξένη χώρα ένα καλύτερο αύριο. Όπως έκαναν οι Έλληνες μετανάστες στο εξωτερικό. Δεν έχει κανείς το δικαίωμα να τους κατηγορήσει γι' αυτό. Το πρόβλημα εντοπίζεται καθαρά ως κυβερνητικό. Πολύ απλά, αν πρέπει σε αυτή την φιλόξενη χώρα να επιβιώσουμε Έλληνες και αλλοδαποί, θα πρέπει να συνεισφέρουμε όλοι το ίδιο, διαφορετικά θα χαθεί η ευημερία μεταξύ Έλληνα και αλλοδαπού. Συγκεκριμένα χρειάζεται αναπροσαρμογή των δικαιωμάτων. Σε διαφορετική περίπτωση θα υπάρξουν και συνέπειες, που στην απλή τους μορφή οδηγούν σε μια υποτίμηση μιας ομάδας ατόμων, ενώ σε πιο βαριά μορφή, μπορεί να γεννήσουν τα αίτια για τρομοκρατικές ενέργειες ή ακόμα και πόλεμο στο αποκορύφωμα τους. Ακούγεται ακραίο, αλλά ωστόσο έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν.
Ο ρατσισμός είναι ένα ευαίσθητο θέμα που χρειάζεται πολλή προσοχή. Κατά τους ειδικούς, ο ρατσισμός θεωρείται παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος του ανθρώπου στην ισότητα, στους τομείς της εργασίας, της πολιτικής, της οικονομίας και άλλων παραγόντων της καθημερινότητας.
«Σπουδαίοι αγωνιστές κατά του ρατσισμού, αναγνωρισμένοι παγκοσμίως, και μάλιστα χωρίς χρήση βίας, είναι οι βραβευμένοι με βραβείο Νόμπελ, Νέλσον Μαντέλα που αγωνίσθηκε κατά του Απαρτχάιντ και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ που αγωνίστηκε ενάντια των φυλετικών διακρίσεων στις ΗΠΑ».
Οι αιτίες προέλευσης του ρατσισμού
Οι αντιτασσόμενοι στον ρατσισμό, οι οποίοι ανήκουν και στην πλειονότητα, δίνουν εν συντομία, τους ακόλουθους παράγοντες ως υπαίτιους για την προώθηση του.
• Δημιουργία προκαταλήψεων και στερεοτύπων από την οικογένεια
• Η εύκολη επιρροή του ανθρώπου σε θέματα προπαγάνδας που έχουν ως κύριο θέμα τον ρατσισμό
• Η ανεργία ωθεί τους ανθρώπους στον ρατσισμό
• Έλλειψη παιδείας
• Κρατικές αδικίες στα δικαιώματα διαμονής μεταξύ αλλοδαπών και ντόπιων πολιτών (φόροι, επιδόματα, υγεία, εργασία, κλπ).
Με την ανάγνωση αυτού του άρθρου, πολλοί ίσως μου κρεμάσετε την ταμπέλα "Ρατσιστής", ωστόσο ως πολίτης της Ελλάδας και αγωνιζόμενος για την επιβίωση της χώρας, εντοπίζω ένα κρατικό σφάλμα και προσπαθώ να το τονίσω, σκοπεύοντας στον επηρεασμό των αναγνωστών. Σκοπό μου λοιπόν αποτελεί όσοι το διαβάσατε να κατανοήσετε ότι οι μετανάστες ήρθαν εδώ για τις καλύτερες συνθήκες που η ελληνική κυβέρνηση τους παρέχει, δεν ζήτησαν τίποτα, τα βρήκαν έτοιμα. Επίσης να υπογραμμίσω ότι δεν δίνω ολοκληρωμένη λύση στο πρόβλημα, ωστόσο το εντοπίζω για τους ειδικούς.
Ενδοσχολική βία
Η χρήση της βίας προς τον μικρότερο, τον ανυπεράσπιστο, τον αδύναμο, η χρήση της βίας από τους πολλούς προς τον έναν, είναι ό,τι πιο σαθρό και ποταπό συναίσθημα συναντούμε γύρω μας, δυστυχώς συχνά. Είναι σαθρό και ποταπό γιατί πηγάζει από εσωτερικά κενά, κομπλεξισμούς, ανασφάλειες, που προσπαθεί κάποιος βίαια να κρύψει. Αν το δεις από άλλη σκοπιά είναι και τραγικό. Η ανάγκη της επιβεβαίωσης μέσω της βίας είναι στην πραγματικότητα μια δειλή, αναξιοπρεπής κατάσταση.
Ένα τέτοιο περιστατικό διαδραματίστηκε αυτές τις μέρες στην αυλή ενός σχολείου της Λέσβου, εναντίον ενός εννιάχρονου αγοριού. Μεγαλύτερα παιδιά ανέβασαν τον μικρό μαθητή σε μια μπασκέτα για να διορθώσει το δίχτυ και έπειτα τον άφησαν εκεί κρεμασμένο, ώσπου έπεσε στο τσιμέντο και υπέστη κατάγματα και στα δυο του χέρια.
Το χειρότερο στοιχείο στο παραπάνω περιστατικό είναι ότι προέρχεται από την κοινωνία του σχολείου, που οφείλει να είναι χώρος αγωγής. Από την κοινωνία των παιδιών. Παιδιά που, παρά τη μικρή τους ηλικία, έχουν εμποτιστεί με τη χλεύη, την κοροϊδία και τελικά το μίσος. Παιδιά που αναρωτιέσαι πώς θα εξελιχθούν σε υγιείς ενήλικες, όταν στην ηλικία αυτή αντλούν ευχαρίστηση από τη βιαιοπραγία εναντίον ενός μικρότερου παιδιού.
Δεν φταίνε όμως ποτέ τα παιδιά. Φταίει το περιβάλλον τους. Το περιβάλλον που καλλιεργεί τη βία, που ταυτίζει τη μυϊκή ισχύ με τη δύναμη και την τσογλανιά με τη μαγκιά. Παιδιά που ποτέ κανείς δεν τους είπε – ούτε γονείς ούτε δάσκαλοι – με τρόπο πειστικό, ότι η πραγματική δύναμη βρίσκεται στον σεβασμό και ότι η πραγματική μαγκιά αποδεικνύεται καθημερινά ως αξιοπρέπεια, ως στάση ζωής. Παιδιά τα οποία δεν πρέπει να τιμωρήσουμε. Πρέπει να τους μιλήσουμε.
